In Nederland worden per dag ruim een miljoen (zware) pijnstillers ingenomen, zo blijkt uit cijfers van Zorgverzekeraars Nederland (ZN). Pijnstillers worden vaak voorgeschreven om pijn te behandelen die wordt veroorzaakt door operaties, letsel en sommige kankerbehandelingen. De neiging die sommige mensen hebben om verschillende soorten pijnstillers te mixen en het grote gemak van het slikken van pijnstillende medicatie, kunnen levensgevaarlijke gevolgen hebben. Frequent gebruik kan een pijnstillerverslaving in de hand werken. Je kunt bijvoorbeeld verslaafd aan paracetamol raken en ook verslaving aan fentanyl, demerol, morfine, hydrocodon, oxycodon en tramadol komt veelvuldig voor.
Wat zijn de meest verslavende pijnstillers?
Pijnstillers zijn onder te verdelen in verschillende categorieën. Opioïden zoals morfine, codeïne, oxycodon en tramadol behoren tot de meest verslavende pijnstillers. Maar ook verslaving aan NSAIDs komt regelmatig voor. NSAIDs (non-steroidal anti-inflammatory drugs) zijn ontstekingsremmers zonder steroïden die soms verslavend zijn, zoals diclofenac, ibuprofen en naproxen. Ook is er de categorie van de cannabinoïden zoals cannabidiol (CBD) en tetrahydrocannabinol (THC), waarvan nog niet bekend is hoe hoog het risico op verslaving exact is bij medicinaal gebruik. Paracetamol is een relatief veilige pijnstiller. Als iemand het te vaak gebruikt, kan echter een paradoxaal effect optreden en kan er juist hoofdpijn ontstaan. Daardoor gaat iemand nog meer paracetamol gebruiken en ontstaat daardoor mogelijk een paracetamolverslaving.
Werkt paracetamol verslavend?
Paracetamol is een pijnstiller die net als aspirine tot de categorie van lichte medicijnen behoort. Deze groep medicijnen veroorzaakt geen lichamelijke afhankelijkheid en daarom is paracetamol in principe niet verslavend. Bij langdurig dagelijks gebruik van paracetamol kan wel gewenning optreden. Deze gewenning komt voort uit het feit dat na langdurig dagelijks gebruik de werking van de pijnstiller afneemt. Daarom is voor hetzelfde pijnstillende effect steeds meer paracetamol nodig. Op den duur kan daardoor een medicatieafhankelijke hoofdpijn ontstaan. Omdat de kans groot is dat iemand die hoofdpijn weer probeert te verhelpen met paracetamol, ontstaat een vicieuze cirkel. Acuut stoppen met het gebruik van paracetamol is in dat geval de enige optie.
De gevolgen van een verslaving aan pijnstillers
Pijnstillerverslaving kan zeer problematisch zijn voor zowel de verslaafde zelf als de mensen daaromheen. De gevolgen van misbruik van pijnstillers kunnen mild of ernstig zijn, afhankelijk van het type pijnmedicatie dat wordt gebruikt, de ernst van de verslaving en de mate van drugsmisbruik.
Gezinnen en dierbaren hebben eronder te lijden omdat de medicatie belangrijker wordt dan zij. De samenleving lijdt eronder omdat de verslaving leidt tot een gebrek aan productiviteit, stelen of liegen om de pijnstiller te krijgen en mogelijke ongelukken als gevolg van het feit dat het individu te veel medicijnen gebruikt. Personen die grotere hoeveelheden pijnstillers gaan gebruiken nadat ze hier tolerant voor zijn geworden, lopen een verhoogd risico op lichamelijke afhankelijkheid die wordt gekenmerkt door ontwenningsverschijnselen bij abrupt stoppen met pijnstillers.
Mensen die niet kunnen stoppen met het gebruik van pijnstillers (ondanks dat ze proberen te stoppen) lijden mogelijk aan een pijnstillerverslaving. Zij hebben detox en therapie nodig om bijvoorbeeld hun paracetamolverslaving te bestrijden en die volledig te overwinnen.
De juiste hulp bij een verslaving aan pijnstillers
Vermoed je dat iemand in je naaste omgeving kampt met een pijnstillerverslaving of ben je zelf verslaafd aan een bepaalde pijnmedicatie zoals paracetamol? Herstellen van een verslaving doe je niet alleen. Het team van medische professionals van een in verslavingszorg gespecialiseerde GGZ-instelling biedt hulp en advies. Ook kun je er terecht voor een interventie bij een verslaving aan pijnstillers om een dierbare door een professionele interventionist te laten confronteren met zijn of haar problematiek, met als doel de geboden hulp te accepteren.